Το ταξιδιάρικο στυλ του κεφαλονίτη Juan de Fuca ή Iωάννη Φωκά (1530-1602) 11.03.2021 Ο Έλληνας θαλασσοπόρος, γνωστός ανά τον κόσμο ως Χουάν ντε Φούκα, δοξάστηκε τον 16ο αιώνα. Με πλοία του ισπανικού στόλου, κατάφερε να ανακαλύψει ένα θαλασσινό πέρασμα στον Νοτιοδυτικό Καναδά που πλέον φέρει το όνομά του. Ήταν ένας «τρελός» ονειροπόλος, γνήσιος απόγονος του Οδυσσέα.
O Xουάν ντε Φούκα ή Ιωάννης Φωκάς έκανε το όνειρό του πραγματικότητα. Ταξίδευσε στις θάλασσες του κόσμου.
Γεννήθηκε ως Ιωάννης Φωκάς, αλλά και ως Απόστολος Βαλεριανός (από το χωριό της καταγωγής του, το Βαλεριάνο της Κεφαλονιά), ωστόσο παγκοσμίως έγινε γνωστός με το ισπανικό του όνομα: Χουάν ντε Φούκα.
Χουάν, ο παράτολμος έλληνας θαλασσοπόρος που ανακάλυψε τα στενά του Βανκούβερ και το πέρασμα ανάμεσα από τη νήσο του Καναδά και την Πολιτεία Ουάσιγκτον των ΗΠΑ. Μπορεί οι Έλληνες να έχουμε συνδέσει τη μοίρα μας με τη θάλασσα, εντούτοις υπήρξαν κάποιοι παράτολμοι συμπατριώτες μας, σαν τούτο τον ωραίο Κεφαλλονίτη «τρελό», του οποίου η ζωή ταυτίστηκε με τις μακρινές θάλασσες.
Ταξίδευσε σε όλα τα σημεία του χάρτη, γνώρισε από κοντά όλους τους μεγάλους ωκεανούς αυτού του κόσμου και είχε το σθένος και την επιμονή να ανακαλύψει νέα περάσματα που άνοιξαν το δρόμο προς τη Δύση.
Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες γεννήθηκε το 1530, ενώ άλλες σημειώσουν το 1532 ως ημερομηνία γέννησής του. Πατέρας του ήταν ο Ιάκωβος Φωκάς, απόγονος των Φωκάδων του Βυζαντίου που μετά την Άλωση της Πόλης ζήτησαν και βρήκαν καταφύγιο από την Οθωμανική λαίλαπα στην Κεφαλονιά.
Μόλις 20 χρονών μπαρκάρει με τις ενετικές γαλέρες και λίγα χρόνια αργότερα με τα ισπανικά ιστιοφόρα. Αν και υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες τα παιδικά του χρόνια, είναι γνωστό πως από μικρός αγάπησε πάρα πολύ τη θάλασσα. Στα χρόνια του η Κεφαλονιά βρισκόταν υπό την κατοχή των Ενετών, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν στα καράβια τους έμπειρους κεφαλονίτες ναυτικούς.
Κάπως έτσι κατάφερε ο Φωκάς να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα: να ανοιχτεί στις μεγάλες θάλασσες. Μόλις 20 χρονών μπαρκάρει με τις ενετικές γαλέρες και λίγα χρόνια αργότερα με τα ισπανικά ιστιοφόρα.
Σε κάποιο στενό της Σεβίλλης, εντελώς τυχαία, συναντάει τον Λόπε ντε Μπαλμπάϊο, χρηματοδότη αποστολών στις χώρες των Ινδιών, ο οποίος θα τον βοηθήσει πάρα πολύ στην εξέλιξη της ναυτικής του σταδιοδρομίας.
Έξι χρόνια μετά θα βρεθεί στις Δυτικές Ινδίες ως μέλος του πληρώματος ενός ισπανικού πλεούμενου και από τότε υπηρέτησε στην αυλή του βασιλιά της Ισπανίας, Φιλίππου Β’ για σαράντα χρόνια αρχικά ως πλοηγός. Στα 1561 ο Φίλιππος εκτιμώντας τα προσόντα του, τις γνώσεις του αλλά και τις εμπειρίες του, τον προήγαγε σε πλοηγό (πιλότο – Pilot of the Indies ).
Ο Φωκάς δεν άφησε την ευκαιρία ανεκμετάλλευτη. Σε αυτό το διάστημα έκανε πάνω από δέκα ταξίδια μεταξύ της Ισπανίας και των Δυτικών ακτών της Αμερικής. Κατάφερε να ταξιδεύσει στο Μεξικό, τη Χιλή και το Περού για να μεταφέρει στην ισπανική μητρόπολη πολύτιμα μέταλλα, μπαχαρικά και υφάσματα από τις νοτιαμερικανικές αποικίες.
Ανήσυχος, όμως, όπως ήταν δεν μπορούσε να κατασιγάσει τη φλόγα της εξερεύνησης μέσα του. Ξεκίνησε από τη Νέα Ισπανία, αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως Μεξικό.
Ο τότε αντιβασιλέας, Δον Πέδρο ντε Μόγια ντε Κοντρέρας του ανέθεσε την ανακάλυψη των στενών του Εϊνιάν (Straits of Anean). Υπήρχαν οι πληροφορίες ότι από τα στενά αυτά οι Άγγλοι θα επιχειρούσαν την είσοδό τους στον Ειρηνικό ωκεανό. Το 1590 με τρία μικρά πλοία και με πλήρωμα μια δράκα επικίνδυνων και άπειρων ναυτών θα ξεκινήσει.
Η αποστολή δεν έμελλε να έχει αίσιο τέλος. Το πλήρωμά του εξεγέρθηκε με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να επιστρέψει στη βάση του. Αν το έβαλε κάτω; Ποτέ! Δύο χρόνια μετά κάνει νέο ταξίδι. Στόχος τους ήταν η εξερεύνηση «της προς βορράν διόδου μεταξύ ειρηνικού και ατλαντικού ωκεανού».
Αυτή τη φορά ο απόπλους από το Ακαπούλκο και με μόλις δύο πλοία (Λόμπα και Φελίθ). Επιπλέον, δεν έπεσε ξανά στο ίδιο λάθος. Επέλεξε ο ίδιος το πλήρωμά του που αποτελούν από έμπειρους και τολμηρούς ναύτες. Στόχος τους ήταν η εξερεύνηση «της προς βορράν διόδου μεταξύ ειρηνικού και ατλαντικού ωκεανού». Στο ταξίδι του αυτό περιέπλευσε το Μεξικό και από τη δυτική πλευρά του τις παράκτιες οροσειρές της Καλιφόρνιας και τόλμησε την είσοδο σε ένα βορειοανατολικό άνοιγμα της γης.
Εκεί ακριβώς στην είσοδο είδε μια τεράστια πέτρα να δεσπόζει στα ανοιχτά. Είναι η γνωστή πλέον σαν De Fuca’s Pillar. (σ.σ.: του Φωκά η στήλη)
Επί είκοσι μέρες ταξιδεύει στην άγνωστη αυτή δίοδο η οποία άλλοτε στένευε και άλλοτε φάρδυνε και ήταν διάσπαρτη από νησίδες.
Οι ναύτες του Φωκά παρατηρούν ότι οι ακτές είναι πλούσιες σε μεταλλεύματα και καρπούς. Βλέπουν τους ιθαγενείς ντυμένους με δέρματα ζώων. Συνεχίζουν το ταξίδι τους μέχρι την έξοδο που οδηγεί στον Ειρηνικό ωκεανό.
Ο Ιωάννης Φωκάς είχε μόλις ανακαλύψει τα στενά του Βανκούβερ. Όταν έφτασε στο Ακαπούλκο ο θαλασσοπόρος Φωκάς έγινε δεκτός με μεγάλες τιμές αλλά η αμοιβή που του είχε υποσχεθεί ο αντιβασιλέας, Δον Πέδρο ντε Μόγια ντε Κοντρέρας, δεν του καταβλήθηκε ποτέ.
Μετά από υπομονή δύο χρόνων ταξιδεύει στην Ισπανία για να την διεκδικήσει, αλλά ήταν μάταιος κόπος. Ολότελα απογοητευμένος αποφάσισε να αποσυρθεί και να επιστρέψει στην πατρίδα του. Θα αφήσει την τελευταία του πνοή στα 1602 στο ελληνικό νησί που γεννήθηκε. Όντως, το 1596 φτάνει στην Κεφαλονιά.
Εκεί διατηρεί αλληλογραφία με τον Άγγλο πρόξενο στη Βενετία Μάϊκλ Λοκ όπου του γράφει για μελλοντικά ταξίδια που σχεδιάζει. Έμελλε όμως τα ταξίδια αυτά να μην πραγματοποιηθούν ποτέ. Ο Ιωάννης Φωκάς, ή Απόστολος Βαλεριάνος και παγκόσμια γνωστός σαν Juan de Fuca θα αφήσει την τελευταία του πνοή στα 1602 στο νησί που γεννήθηκε.
Στα 1725 η Ρωσική Ακαδημία Επιστημών θα δώσει το όνομα του Έλληνα θαλασσοπόρου Ιωάννη Φωκά στα στενά που είχε ανακαλύψει. Η Αμερική και η Αγγλία, πολύ αργότερα, στα 1774 θα κάνουν αποδεκτή αυτή την απόφαση της Ρωσικής Ακαδημίας.
Τα στενά, που χωρίζουν το βορειοδυτικό άκρο της Πολιτείας της Ουάσιγκτον από το νησί Βανκούβερ του Καναδά, οριοθετούν και τα σύνορα μεταξύ των δύο αυτών χωρών. Όμως τα οριστικά σύνορα θα χαραχθούν με την συνθήκη της Ουάσινγκτον στα 1871. Να σημειωθεί ότι κάθε χρόνο στην πόλη Port Angeles του Σιάτλ διοργανώνεται το φεστιβάλ «Juan de Fuca» προς τιμή του Έλληνα θαλασσοπόρου.
Η ιστορία του Φωκά, έτσι όπως την μετέφερε στον Λοκ, πρωτοδημοσιεύθηκε το 1625 στο βιβλίο του Άγγλου ταξιδιωτικού συγγραφέα Σάμιουελ Πέρτσες (Samuel Purchas, π. 1575–1626) Hakluytus Posthumus or ‘Purchas His Pilgrimes Contayning a History of the World in Sea Voyages and Lande Travells by Englishmen and others.
Ως άνθρωπος της δράσης, ο ντε Φούκα, αποτυπώνεται στις περισσότερες φωτογραφίες ως ευγενής με βλέμμα εντατικό, αλλά ντύσιμο που παραπέμπει σε σαλόνια. Αλλωστε, περνούσε συχνά το μέγαρο του αντιβασιλέα της Ισπανίας, Δον Πέδρο ντε Μόγια ντε Κοντρέρας.
Τον φανταζόμαστε, βέβαια, να φοράει φαρδιές πουκαμίσες βουτηγμένες στο αλάτι της θάλασσας και, μάλλον, δεν πέφτουμε έξω. Εντούτοις, όταν πατούσε στεριά και χρειαζόταν να βρεθεί σε μια κοινωνική εκδήλωση, τότε απαρνιόταν για λίγο την τραχύτητα του καραβιού και την ψαρίλα που ανέδιδαν τα αμπάρια των πλοίων του και γινόταν αυτομάτως ένας κομψευόμενος άντρας που μπορούσε να σταθεί άνετα δίπλα σε ευγενείς και δεσποσύνες.
Πηγή : Andro.gr [ https://www.andro.gr/kentrika-themata/juan-de-fuca-kefalonia/ ]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.